Στοά Μοδιάνο, Μαρία Νίρλα

Την Τετάρτη 4/11 πραγματοποιήθηκε ο εβραϊκός περίπατος. Ξεκινήσαμε από την Πανεπιστημιούπολη, συνεχίσαμε την ξενάγηση στον λεγόμενο «Φραγκομαχαλά» και καταλήξαμε στην Πλατεία Ελευθερίας, όπου στις 11/7/1942 πλήθος Εβραίων συγκεντρώθηκε κατόπιν εντολής της Γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησης. Στο τέλος του περιπάτου καθώς σκεφτόμουν όλη αυτή τη διαδρομή συνειδητοποίησα πως αυτό που μου έκανε εντύπωση και μου κίνησε το ενδιαφέρον ήταν η Στοά Μοδιάνο. Αν και συχνά περνάω δίπλα από αυτό το μέρος δεν φαντάστηκα ποτέ τί μπορεί να έκρυβε. Πόσα πράγματα σκέφτηκα δεν γνωρίζουμε για την πόλη μας; Γι αυτό το λόγο, θα σας παρουσιάσω την ιστορία αυτής της στοάς.

Στο πλαίσιο των πολεοδομικών επεμβάσεων στον ιστορικό πυρήνα της πόλης, το διάστημα 1866-1900, διανοίχθηκε το 1867 η λεωφόρος Σαμπρή Πασά, η σημερινή οδός Βενιζέλου, από το Κονάκι (Διοικητήριο) έως τη θάλασσα. Το τμήμα της από την Εγνατία και κάτω θεωρείτο τμήμα της Αγοράς. Πολλά χάνια της, μάλιστα, χρησιμοποιήθηκαν στα τέλη της τουρκοκρατίας ως εμπορικές στοές. Στο σημείο της στοάς υπήρχε χάνι το οποίο ανήκε στα παιδιά του Σαούλ Μοδιάνο και περιελάμβανε ενενήντα έξι εργαστήρια, καφενείο, γραφεία και αποθήκες Η εμπορική στοά Μοδιάνο έχει την ίδια πολεοδομική οργάνωση μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1910. Φέρεται ότι οικοδομήθηκε στα χρόνια 1867-1881, πιθανώς σε σχέδια του Vitaliano Poselli. Το μεγαλύτερο τμήμα της κάηκε το 1917 κατά τη μεγάλη πυρκαγιά. Ανακατασκευάστηκε το 1929 με σχέδια του Κάρολου Μοδιάνο (τμήμα προς την οδό Βενιζέλου) στο οποίο κυριαρχούν στοιχεία Art Deco. Το νέο αυτό τμήμα συνδέεται με την είσοδο που διασώθηκε στη οδό Βασ. Ηρακλείου, όπου κυριαρχεί το νέο-αναγεννησιακό στυλ. Μέσα στη στοά δύο εσωτερικοί πεζόδρομοι, σχεδόν κάθετοι μεταξύ τους, συνδέουν την οδό Ερμού με την Βασ. Ηρακλείου και τη Βενιζέλου με την Ίωνος Δραγούμη. Το 1961 πέρασε στα χέρια του δημοσίου, του Τερκενλή και του Φωκά. Το κτίσμα αυτό αποτελεί ιστορική μαρτυρία της ακμής του εμπορικού οίκου των Μοδιάνο, ο οποίος αποτελούσε τον δεύτερο πλουσιότερο ύστερα από τον μεγάλο οίκο Καμόντο της Κωνσταντινούπολης.