Συναγωγή Μοναστηριωτών Θεσσαλονίκης, Χαρά Νέτου-Κανδυλίδου

Συναγωγή σημαίνει συνάθροιση (στα εβραϊκά beth knesset, δηλαδή οίκος συνέλευσης) και αποτελεί τον τόπο συγκέντρωσης και λατρείας της ιουδαϊκής θρησκείας. Στην εικόνα παρατηρούμε τη συναγωγή Μοναστηριωτών, που ξεκινά τη μακρά ιστορία της στα 1927, επιζεί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οπότε αποτελεί κέντρο του εβραϊκού ghetto της Θεσσαλονίκης και ακολουθώντας τον εκτοπισμό των Εβραίων, μετατρέπεται σε αποθήκη του Ερυθρού Σταυρού και, στη συνέχεια, σε καταφύγιο των ελάχιστων διασωθέντων του Ολοκαυτώματος. Εξακολουθεί να λετουργεί έως σήμερα έχοντας παύσει για ένα διάστημα τις λειτουργίες της στα 1978 εξαιτίας σοβαρών καταστροφών που προκάλεσε ο μεγάλος σεισμός που έπληξε την πόλη.

Καθώς η αρχιτεκτονική και η εσωτερική διακόσμηση δεν είναι αυστηρά καθορισμένη, εντοπίζονται πολλές διαφορές μεταξύ συναγωγών. Τυπικά, κάθε Συναγωγή, αποτελείται από ένα μεγάλο χώρο προσευχής ενώ μπορεί επίσης να διαθέτει μικρότερα δωμάτια μελέτης, γραφεία, χώρο κοινωνικών συναθροίσεων και ξεχωριστό δωμάτιο για μελέτη της Torah (ή Πεντάτευχος), βιβλίο αναφοράς στην εβραϊκή θρησκεία. Συστατικά μέρη του εσωτερικού της αποτελούν το Εϊχάλ όπου φυλάσσονται οι Κύλινδροι του Νόμου, το Mπιμά ή Tεϊβά (βήμα) απέναντι από το Eϊχάλ, όπου διαβάζονται οι Κύλινδροι του Νόμου και τέλος το Εσράτ Νασίμ (γυναικωνίτης), παλαιότερα στο ίδιο επίπεδο με τους άνδρες και μεταγενέστερα σε υπερυψωμένο μπαλκόνι ώστε να μην «παίρνουν» τα μυαλά των ανδρών. Για να αποφευχθεί η ειδωλολατρία, δεν επιτρέπεται η διακόσμηση του χώρου με αγάλματα και εικόνες, ιδίως θρησκευτικής φύσεως. Ωστόσο, οι εικονογραφήσεις βιβλίων είναι αποδεκτές.

Πλέον, εκτός της συναγωγής Μοναστηριωτών, υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη άλλες δύο: η Γιάδ Λεζικαρόν και η Γιοσούα Αβραάμ Σαλέμ, μια μικρή συναγωγή στον οίκο ευγηρίας Σαούλ Μοδιάνο, όταν τη δεκαετία του ’30 οι ελληνικές συναγωγές αριθμούσαν τις 100, 50 εκ των οποίων βρίσκονταν στη Θεσσαλονίκη.

Πηγές

Wikipedia. The Free Encyclopedia. Torah, Synagogue

Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης. Συναγωγή ''Μοναστηριωτών''

Συναγωγή ''Γιάδ Λεζικαρόν'', Συναγωγή ''Γιοσούα Αβραάμ Σαλέμ''

Ηλίας Μεσσίνας (2008). Οι συναγωγές στην Ελλάδα και η σύγχονη αλλοίωσή τους

Γιώτα Μυρτσιώτη (2013). Εβραϊκά Σημάδια στη Θεσσαλονίκη