Η εβραϊκή Πεντάτευχος, Ελισάβετ Ζουμπουρίδου

 Από την επίσκεψή μας στην Συναγωγή Μοναστηριωτών, η εβραϊκή Πεντάτευχος, ως αντικείμενο, μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση. Ο συγκεκριμένος όρος αναφέρεται στα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Το έργο χωρίστηκε για πρακτικούς λόγους πιθανότατα κατά τον 4^ο αιώνα π.Χ σε σχεδόν ισομεγέθη βιβλία και κατ’ αυτόν τον τρόπο προέκυψε η «Πεντάτευχος». Η ονομασία αυτή αποδόθηκε από τους εβδομήκοντα. Η Πεντάτευχος στην εβραϊκή Παλαιά Διαθήκη έχει την ονομασία Τορά που σημαίνει Νόμος. Τα βιβλία τα οποία την αποτελούν είναι η Γένεσις, η Έξοδος, το Λευιτικό, οι Αριθμοί και το Δευτερονόμιο. Σ’ αυτά τα βιβλία περιλαμβάνεται η ιστορία της Θείας Αποκάλυψης από τη δημιουργία του κόσμου έως και τον θάνατο του Μωυσή, δηλαδή λίγο πριν την είσοδο στη γη της επαγγελίας. Η διαφορετική ονομασία των πέντε αυτών βιβλίων του Νόμου προκύπτει και βασίζεται στο περιεχόμενό τους. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο βιβλίο, το οποίο ονομάζεται Γένεσις, εξιστορούνται τα γεγονότα από την γένεση του κόσμου ενώ στο δεύτερο, που έχει την ονομασία Έξοδος, εξιστορούνται τα γεγονότα της εξόδου από την Αίγυπτο. 

Στο τρίτο βιβλίο της Πεντάτευχου με την ονομασία Λευιτικό περιέχεται η νομοθεσία των ιερέων της φυλής Λευί ενώ η ονομασία του τέταρτου βιβλίου, Αριθμοί, προέκυψε από την απαρίθμηση των Ισραηλιτών. Τέλος, το πέμπτο και τελευταίο βιβλίο της Τορά έλαβε την ονομασία Δευτερονόμιο που αντιστοιχεί στο «δεύτερο νόμο», ο οποίος αποδόθηκε στο Μωυσή λίγο πριν τον θάνατό του. Ωστόσο, ενώ από την αρχαιότητα ήταν αποδεκτό ότι ο Μωυσής ήταν ο συγγραφέας των πέντε αυτών βιβλίων, σήμερα υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες γύρω από αυτό το θέμα. Πάντως η Γένεσις πιθανόν να αποτελεί υλικό που διέθετε ο Μωυσής από τους προγόνους του. Αναμφισβήτητα, όμως, η Πεντάτευχος, στο σύνολό της, απηχεί στους νόμους, τις παραδόσεις και τα έθιμα της εποχής του Μωυσή.