Μεζουζά, Κωνσταντίνα Καλαθάρη

Στην επίσκεψή μου στη συναγωγή των Mοναστηριωτών, τη μόνη συναγωγή που διασώθηκε στη Θεσσαλονίκη επειδή χρησίμευε ως αποθήκη του Eρυθρού Σταυρού, με εντυπωσίασε ιδιαίτερα η Μεζουζά που ήταν τοποθετημένη στην πόρτα. Μου θύμισε τις Χριστιανικές εικόνες των αγίων, καθώς θεωρείται εξίσου ιερή. Όπως μας πληροφόρησε ο κ. Μπενμαγιόρ, οι πιστοί την φιλούν και προσεύχονται σ’ αυτήν όταν θέλουν να ζητήσουν κάτι από τον Θεό ή να τον ευχαριστήσουν.

Η Μεζουζά είναι ένας μικρός πάπυρος, μια ιερή περγαμηνή (κλάφ) με χειρόγραφους χαρακτήρες γραμμένους από κάποιον πολύ πιστό συγγραφέα (Σοφέρ). Για τη συγγραφή του χρησιμοποιούνται ειδικό μελάνι και κοντυλοφόρος. Ο πάπυρος τοποθετείται μέσα σε ένα ειδικό κάλυμμα, το οποίο είναι ακόμη πιο σημαντικό, και η Μεζουζά τοποθετείται στα δοκάρια κάθε δωματίου ενός Εβραϊκού σπιτιού. Κατ’ ουσίαν, Μεζουζά σημαίνει «δοκάρι». Η θέση της Μεζουζά στο δοκάρι είναι διαγώνια, καθώς αυτή είναι η μέση λύση ανάμεσα στην κάθετη και την οριζόντια θέση και συμβολίζει τις υποχωρήσεις που είναι απαραίτητο να γίνονται στη ζωή.

Η σημασία της Μεζουζά είναι διττή: από τη μία καθιστά ιερό τον χώρο του Εβραϊκού σπιτιού, καθώς δεν είναι ιερός μόνο ο ναός, αλλά κάθε σπίτι και κάθε δωμάτιο (Μιτσβά) και από την άλλη τονίζει την αγιότητα του Δημιουργού που είναι ένας και πρέπει να τον αγαπούν με όλη τους την καρδιά. Η Μεζουζά προστατεύει τους ενοίκους του σπιτιού όσο βρίσκονται μέσα στο σπίτι αλλά και έξω από αυτό (Ψαλμός 121,8).

Τα γράμματα της Μεζουζά είναι πολύ πιθανό να ξεθωριάσουν με το πέρασμα των χρόνων, γεγονός που καθιστά τη Μεζουζά μη κασσέρ. Σε αυτή την περίπτωση, η Μεζουζά χάνει τη χρησιμότητά της, ο θεός παύει να κατοικεί σε αυτήν και δεν μπορεί να προστατεύσει το σπίτι και τους ενοίκους του. Για το λόγο αυτό η Μεζουζά θα πρέπει να ελέγχεται αρκετά συχνά.