Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2015

Μάρμαρο από Εβραϊκό τάφο, Χριστίνα Κούση



Ιδιαίτερη εντύπωση μου προξένησε ένα γνήσιο κομμάτι ταφικού μαρμάρου από τα εβραϊκά νεκροταφεία της Θεσσαλονίκης. Αυτό βρίσκεται στο πάρκο του αστεροσκοπείου του ΑΠΘ από τις 9 Νοεμβρίου του 2014 υπό την πρυτανεία του κ. Περικλή Μήτκα.
Αρχικά μέχρι το 1912 το νεκροταφείο καταλάμβανε έκταση περίπου 324.000 τετραγωνικών μέτρων και κείτονταν περισσότεροι από 300.000 νεκροί. Τα ανατολικά όρια εκτείνονταν κατά μήκος του γηπέδου του ΠΑΟΚ, τα δυτικά μέχρι την οδό Παύλου Μελά, τα νότια μέχρι το ΑΠΘ και τα βόρεια κατέληγαν στις 40 Εκκλησιές. Μετά από αρκετές απαλλοτριώσεις το 1942 απλωνόταν από την οδό Εγνατία μέχρι τις 40 Εκκλησιές και περιελάμβαναν και τον χώρο του ΑΠΘ. Όταν οι Γερμανοί εισέβαλλαν στην Θεσσαλονίκη τα πράγματα άλλαξαν ριζικά. Μετά το «Μαύρο Σάββατο» πολλοί Εβραίοι έφυγαν για καταναγκαστικά έργα. Η εβραϊκή κοινότητα λόγω των βάναυσων συνθηκών ζήτησε από τις γερμανικές αρχές την επιστροφή τους. Ο Μάξ Μέρτεν ζήτησε από την Κοινότητα το ποσό των 3,5 δισεκατομμυρίων δραχμών προκειμένου οι Εβραίοι να επιστρέψουν. Έτσι, στις 17 Οκτωβρίου 1942 συμφωνήθηκε να κατατεθούν 2,5 δισεκατομμύρια δραχμές στους Γερμανούς μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου και τα υπόλοιπα θα συμψηφίζονταν με την αποζημίωση από την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου. 
Στις 3 Δεκεμβρίου 1942 πραγματοποιήθηκε μια σύσκεψη στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης υπό την προεδρεία γερμανού αξιωματικού και με τη συμμετοχή της γενικής διοίκησης Μακεδονίας και της εβραϊκής κοινότητας, προκειμένου να συζητηθούν τεχνικές λεπτομέρειες του εγχειρήματος. Η εντολή για την απαλλοτρίωση έγινε 3 μέρες αργότερα, στις 6 Δεκεμβρίου 1942. Φυσικά ήταν αδύνατον να σωθούν και να περισυλλεχθούν οι σωροί και έτσι η εβραϊκή νεκρόπολη βανδαλίστηκε και καταστράφηκε εντελώς. Τα μάρμαρα χρησιμοποιήθηκαν σε σχολεία και εκκλησίες, δρόμους και πεζοδρόμια ενώ το νεκροταφείο μετατράπηκε σε μάντρα οικοδομικών υλικών, μαρμάρου και τούβλων, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το τέλος του πολέμου. Επομένως, εύλογα καταλαβαίνουμε ότι οι Γερμανοί είχαν ήδη αποφασίσει την καταστροφή του νεκροταφείου.

Πηγές


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου